1,500 BC Fircoonkii laoranjirey Seankhane Menthuhoteps IV ee Thebes
ayaa sahan safar badeed usoodiray xeebaha Soomaaliya, kuwaas oo loo aqoonjirey
dhulkii uduga "The Land of Punt."
7-900 AD Carab iyo Beershiyaan [Persians] ayaa xiriir layeeshay
jaaliyaadihii kunoolaa xeebaha Saylac, Muqdisho, Marka iyo Baraawe.
1528-35 AD Ahmed "Gurey" ayaa dagaal lagalay Abyssinians
isagoo siweyn isaga difaacay ilaa ay usoo hiiliyeen ciidan hubaysan oo Bortuqiis
ah [Portugese musketeers].
1889 Kadib markii ay heshiis galeen Suldaano iyo Ingiriiska ayuu
Woqooyiga Soomaaliya ka dhaqangeliyey Somaliland.
1894 ayaa heshiiska loo yaqaab "Tripartite Accord" waxaa
wada garey Ingiriiska [Great Britain], Talyaaniga [Italy], iyo Itoobiya [Ethiopia],
kaas oo kusaabsanaa dhulka Soomaaliya. Talyaaniga waxaa lasiiyey dhulka soo
eegaya badweynta Hindiya oo waagii dambe loo bixiyey Italian Somaliland.
Heshiiskaasu wuxuu aqoonsaday in Mililikh [Menelik] uu qaato dhulka galbeed ee
Soomaaliya ee loo yaqaan Ogaden.
1899 Maxamad Cadulle xasan ayaa la dagaalamay wadaamada Ingiriiska [British],
Talyaaniga iyo Ethiopia.
1940 Talyaaniga ayaa qabsaday dhulkii ingiriisku qaatay ee Somaliland,
qabsashadaasi muddo badan masii jirin.
1947 Waxaa la asaasay xisbigii dhallinyatada Soomaaliyeed ee SYL [Somali
Youth League], oo ahaa xisbigii siyaasiga ahaa ee ugu horreeyey Soomaalida cusub.
1950 Qaramada Midoobey [UN] ayaa dhulkii talyaanigu haystey ogolaatay xorimo
gaarsiin oo uu talyaanigu
sii hayo.
1955 Ingiriiska ayaa gobolka loyaqaan Reserved Area (Ogaadeenya) iyo
Hawd kuwareejisey Itoobiya.
1960 bishii June 26keedii ayaa Somaliland kaxorowdey xukunkii
Ingiriiska. bishii July 1deedii isla sanadkaas ayaa Soomaaliya intii uu
Talyaanigu siihayey xorowdey oo ay labadaas qaybood midoobeen.
1961 ayaa lasharciyeey isku taggii labadii qaybood ee Soomaaliya markas xorta
kanoqotay.
1970 Xukunkii shacabku soo doortay ayaa latuuray, waxaana la wareegey
militari.
1976 Waxaa la asaasay xisbigii Hantiwadaaga kacaanka Soomaaliya [Somali
Socialist Revolutionary Party - SSRP]
1977 Waxaa Ogaden kudagaalamay Soomaaliya iyo Itoobiya. Sannadkii 1978 ayaa
Soomaaliya dib u giratay, waxaana sannadkii 1988 heshiis nabadeed kala saxiixday
Soomaaliya iyo Itoobiya, laakiin Soomaaliya kama noqon sheegashadii Ogaadeenya.
1978 bishii December 26keedii ayaa Addis Ababa lagu asaasay SSF [Somali
Salvation Front].
1980 bishii October 21keedii ayaa wadanka Soomaaliya lageliyey Heegan [State
of Emergency].
1981 bishii April 6deedii ayaaLondon, UK lagu asaasay SNM [Somali
National Movement].
1988 ayaa la asaasay USC [United Somali Congress].
1990 Bishii December ayaa dagaal kaqarxay Muqdisho, Janaayo 1991 ayaa siyaad
Barre kabaxay Muqdisho, kadib markii ay dagaal kagahoryimaadeen USC. Dawladii
Militariga ahaydna kudhacday.
ISHA.QORMADAN
|